Dlaczego kochamy ekspertów?

Skomplikowane procesy ekonomiczne, strategie marketingowe, katastrofy klimatyczne, zbrodnie, porządki w szafie z ubraniami, wakacje za granicą, subtelny makijaż… Bez ekspertów, ich rad i opinii nie poradzimy sobie.  Kochamy ich, poszukujemy, chcemy im ufać i podążać za nimi w życiu prywatnym i zawodowym. Czynią nasz świat prostszym, bardziej zrozumiałym i tym samym przystępnym. Niekiedy zaś jedynie potwierdzają nasze wstępne założenia. Pożądamy ich, gdyż żyjąc w przeświadczeniu o rzeczywistości pełnej problemów, szczególną wartość nadajemy osobom o statusie autorytetu.

Kim jest ekspert?

Za eksperta powszechnie uznaje się osobę, która wie lepiej, posiada wiedzę lub kompetencje nam niedostępne oraz umiejętność interpretacji określonych zjawisk we właściwy sposób. Możemy wyróżnić kilka kluczowych cech każdego eksperta:

• Posiada status autorytetu i wysokie kompetencje,
• Cieszy się uznaniem społecznym,
• Uważa się go za profesjonalistę w swojej dziedzinie,
• Cechuje go najczęściej wysoki stopień charyzmy,
• Swoją pozycję może poprzeć doświadczeniem zawodowym, powiązaniami z określoną instytucją czy choćby dyplomem.

Sam dyplom nie wystarczy

Ekspert to zatem specjalista w swojej dziedzinie. Oznacza to, że posiada on konkretną, ugruntowaną i sprawdzoną wiedzę z jakiegoś obszaru. Jednak bycie ekspertem to nie tylko wykształcenie, dyplom czy stojąca za nami instytucja, ale przede wszystkim praktyka i ciężka praca. Dziś nie wystarczy już zapisanie się na kurs, ukończenie szkoły albo zdobycie stopnia naukowego magistra lub doktora, aby ludzie widzieli w nas autorytet i chcieli podążać za naszymi radami. Znacznie większe znaczenie ma rzeczywiste doświadczenie, ilość samodzielnie rozwiązanych problemów, ale także wszystkie porażki, które pozwoliły nam lepiej zgłębić dany temat.

Nie tylko wiedzieć, ale i umiejętnie dzielić się wiedzą

Nie można zapominać, że zadaniem eksperta jest również umiejętne dzielenie się swoją wiedzą z innymi, w taki sposób, by mogli z niej korzystać. Warto przypomnieć sobie na chwilę swoich nauczycieli lub wykładowców. Niektórzy z iskrą w oku tłumaczyli nam kolejne zagadnienia, pomagali rozumieć, interpretować i odkrywać otaczającą rzeczywistość. Inni zaś mieli zapewne równie światłe umysły i może jeszcze lepsze dyplomy, jednak zupełnie nie potrafili przekazać tego, czego sami nauczyli się o świecie. Dzielenie się wiedzą to bowiem prawdziwa sztuka! Kogo lepiej nam się słucha? Pasjonatów, zapaleńców, doświadczonych praktyków czy kaznodziejów z tytułami żmudnie odtwarzających informacje, które można znaleźć również w innym miejscu? Prawdziwym ekspertom niewątpliwie bliżej jest do tych pierwszych.

Nikt nie rodzi się ekspertem

Nie od razu Rzym zbudowano. Także specjalistą nikt nie staje się w kilka dni. Warto jednak docenić swoje kompetencje i zastanowić się, na czym znamy się naprawdę dobrze. Oczywiście nie sposób stać się ekspertem od wszystkiego, ale należy zdawać sobie sprawę, że nawet na początku jakiejś drogi możemy radzić sobie z czymś znacznie lepiej niż reszta społeczeństwa. Jeśli pieczemy najlepsze ciasta w mieście, ale potrawka z kurczaka wychodzi nam średnio, nie oznacza to, że brak nam kompetencji, by zorganizować, na przykład, gminny lub sąsiedzki kurs wypieków. Nie musimy się porywać na cały kurs gotowania, jeżeli wiemy, że wołowina sąsiadki spod jedynki i tak nie ma sobie równych. Jeśli jednak apetyt wszystkich w okolicy potwierdza zjawiskową jakość naszych wyrobów cukierniczych, to nie ma na co czekać. Czas stać się ciasteczkowym ekspertem! Na dania mięsne natomiast przyjdzie jeszcze czas. Poza tym zawsze znajdzie się ktoś lepszy, z dłuższym stażem, bardziej ceniony lub rozpoznawalny. Bycie ekspertem nie oznacza konieczności zdeprawowania innych autorytetów. Przecież można doskonalić się razem z innymi, a stawianie pierwszych kroków to nie wstyd, lecz świadectwo samozaparcia i odwagi!

Co ważnego już zatem ustaliliśmy?

• Ekspert to osoba, która zna się na czymś lepiej, specjalista w swojej dziedzinie
• Ekspert posiada profesjonalną wiedzę w określonym obszarze
• Status eksperta nie musi być zależny od poziomu ani kierunku wykształcenia
• Cenniejsze niż dyplom czy certyfikat jest posiadanie praktycznych umiejętności i wiedzy popartej doświadczeniem
• Prawdziwy ekspert potrafi przekazywać wiedzę w zrozumiały, przystępny i ciekawy dla odbiorcy sposób
• Można być ekspertem także w bardzo specjalistycznym, wąskim obszarze
• Bycie ekspertem nie jest równoznaczne z podważeniem dotychczasowych autorytetów

Jak sprawdzić, czy jestem ekspertem?

Zastanawiamy się, jak zdefiniować eksperta, a może już nim jesteśmy? Naturalnie, niektórzy mają wiedzę większą od naszej, ale, jak zaznaczyliśmy wyżej, ekspert nie musi być tylko jeden, a jego umiejętności nie muszą przewyższać innych. Na poziom ekspercki wkraczamy, nie kiedy wiemy już wszystko, lecz gdy nasza wiedza i kompetencje w jakimś konkretnym obszarze są wystarczające na tyle, by móc się nimi dzielić z innymi.

Jeśli chcemy edukować i wspierać innych w ich rozwoju, najważniejsze, co musimy posiadać to wiedza poparta praktycznym doświadczeniem, ale i własna historia. Pamiętajmy, że nasze osobiste doświadczenia, refleksje i rady z mierzenia się z danym zagadnieniem nawet już na bardzo podstawowym poziomie mogą być niezwykle cenne i inspirujące dla tych, którzy stawiają dopiero swoje pierwsze kroki.

Poznaj samego siebie w kilku krokach

Jeśli chcemy uzyskać odpowiedź, na jakim polu możemy być ekspertem, najpierw musimy poznać samego siebie i swoje umiejętności. Oto kilka pytań, które warto sobie postawić:

1. Kim jesteś?

Jak się nazywasz? Skąd pochodzisz? Jak siebie definiujesz? Co jest dla Ciebie ważne?

2. Czym się zajmujesz?

Jaki jest Twój zawód? Gdzie pracujesz? Co robisz na co dzień? Z kim spędzasz czas i w jakim środowisku się obracasz?

3. Jakie są Twoje pasje i zainteresowania?

Co robisz w wolnym czasie? Co pochłania Cię bez reszty? Na jaki temat mógłbyś/mogłabyś opowiadać godzinami? O czym myślisz, gdy nie możesz zasnąć? Na jaki temat czytasz książki? Jaka jest tematyka stron w mediach społecznościowych, które śledzisz?

4. W czym pomagasz innym?

Z jakimi problemami zgłaszają się do Ciebie bliscy? Co przychodzi Ci z łatwością, a dla innych z Twojego otoczenia jest nie lada wyzwaniem?

5. Jakie jest Twoje wykształcenie?

Jaką szkołę ukończyłeś/aś? Jakie przedmioty lubiłeś/aś kiedyś najbardziej? Co studiowałeś/aś? W jakich kursach uczestniczyłeś/aś? Czy byłeś/aś członkiem jakiś kół zainteresowań?

6. W czym jesteś naprawdę dobry/a?

Co potrafisz robić z zamkniętymi oczami? W jakich sytuacjach działasz intuicyjnie, bez konieczności analizowania każdego kolejnego kroku? Co lubisz robić?

Każda z odpowiedzi udzielonych na powyższe pytania może przybliżyć nas o krok do upragnionej odpowiedzi na pytanie o to, jaki jest obszar naszej specjalizacji i w czym możemy, już teraz lub niebawem, stać się ekspertami. Najważniejsze jest to, by nie ograniczać się, otworzyć umysł, puścić wodze fantazji! Być może znamy się świetnie na wypełnianiu wniosków o dotacje unijne albo potrafimy utrzymać porządek w każdej szafie czy szufladzie. Może znajomi proszą nas o pomoc w wypisywaniu świątecznych życzeń, wymyślaniu prezentów dla bliskich albo nauczeniu ich kotów korzystania z kuwety. Ważne, by wypisać wszystko, co przychodzi nam do głowy. Czas na weryfikację przyjdzie dopiero później.

Weryfikacja pomysłu

Każdy jest w czymś dobry! Nim wystąpimy jednak w roli specjalisty i poświęcimy czas na napisanie książki czy nagranie kursu internetowego na dany temat, warto zweryfikować nasz pomysł oraz upewnić się, czy istnieje grono odbiorów, które mogłoby skorzystać z naszych rad i wiedzy. Celem sprawdzenia swojego planu nie jest jednak podburzenie wiary we własne kompetencje czy marginalizowanie jakiegoś obszaru wiedzy, lecz czystko pragmatyczne podejście do życia i szacunek wobec własnej pracy. Dlatego tak ważne jest, jeszcze nim przystąpimy do działania, postawienie sobie kilku dodatkowych pytań:

• Czego potrzebują ludzie w moim otoczeniu?
• Czy to czego chcę nauczać rozwiąże czyjś problem?
• Które z moich kompetencji mogłyby uczynić czyjeś życie prostszym?
• Która z moich pasji cieszy się większym zainteresowaniem społecznym?
• Która z moich pasji lub umiejętności jest bardzo niszowa i wyraźnie dostrzegalny jest brak specjalistów w tej dziedzinie?

Pamiętajmy, że ideą edukacji jest nie tyle zaspokojenie własnych zachcianek, lecz wsparcie w rozwoju i poszerzanie perspektyw innych osób. Co więcej, poświęcenie uwagi czemuś, co jest zatem naprawdę przydatne lub potrzebne innym, stanowi zawsze dodatkowy czynnik motywacyjny, dzięki któremu weźmiemy się do pracy z jeszcze większą przyjemnością.

5 cennych rad dla początkującego eksperta
 

1. Tworząc własny kurs zacznij od poziomu dla początkujących

Jeśli uznaliśmy, że znamy się świetnie na jakimś temacie, ale nie mamy jeszcze pewności, czy jesteśmy na wystarczająco zaawansowanym poziomie wiedzy, by ująć zagadnienie całościowo, warto zacząć od przygotowania produktu dla początkujących. To przecież nie tylko coś, w czym czujemy się pewniej, ale i cenne informacje dla innych. Najwięcej uwagi poświęca się przecież uczniom, którzy dopiero zaczynają i stawiają dopiero swoje pierwsze samodzielne kroki. Sami również wsparcia merytorycznego i praktycznego poszukujemy najintensywniej na samym początku naszej drogi.

2. Ucz innych na własnym przykładzie

Gdy przyswajamy nową wiedzę, zwykle zastanawiamy się, co będzie, gdy uda się nam już ją zdobyć, jak poprawi się nasze życie, co zyskamy, co uda się nam zmienić. Osoby, które zdecydują się wsłuchać w nasz głos jako ekspertów, stawiać będą sobie podobne pytania. Ludzkie historie, osobiste doświadczenia przemawiają do nas najlepiej. Podobnie, robiąc zakupy w Internecie, szukamy opinii innych klientów, a nie tylko opisu producenta. Łatwiej zaufać bowiem drugiemu człowiekowi i jego unikalnym doświadczeniem niż anonimowej narracji. Odwoływanie się do własnych doświadczeń budzi zaufanie, jest bardziej intuicyjne, a zarazem łatwiejsze do zapamiętania. Dlatego zaczynając przygodę z kursami internetowymi warto wykorzystywać na przykład ideę case study (studium przypadku) i czerpać z tego, co sami sprawdziliśmy już na własnej skórze.

3. Twoja osobista perspektywa i styl są bardzo cenne

W sklepach internetowych znajdujemy mnóstwo podobnych produktów, często w takich samych cenach, ale to niekiedy sposób opisu lub ciekawa narracja sprawia, że decydujemy się na zakup z konkretnego źródła. Podobnie jest z branżą kursów internetowych. Trzeba się wyróżniać, ale jednocześnie nie udawać kogoś, kim nie jesteśmy. Oryginalność, świeże spojrzenie, indywidualny styl zawsze bronią się same. Zatem bądźmy sobą, nie ukrywajmy się za swoim produktem, ani nie kopiujmy sposobu bycia innych twórców. Niekiedy to jedno nasze zdanie sprawi, że ktoś wybierze właśnie nas!

4. Uwierz w siebie i skacz na głęboką wodę!

Pierwszy krok jest najtrudniejszy, także w przypadku branży kursów internetowych. Każdy dzień zwlekania oddala nas tylko od osiągnięcia wybranego celu. Jeśli uznaliśmy, że mamy jednak wiedzę, którą z łatwością możemy się podzielić z innymi, nie ma na co czekać. Czasem warto uwierzyć w siebie, skoczyć na głęboką wodę i zaufać, że prąd poniesie nas w dobrym kierunku. Jak ustaliliśmy już wcześniej, nie od razu będziemy ekspertami, ale status ten zbudujemy tym szybciej, im szybciej zaczniemy.

5. Dobrze jest wątpić

Wątpliwości przed wkroczeniem na ekspercki szlak to naturalny dowód naszej szczerości i uczciwości wobec przyszłych odbiorców. Świadczą o tym, że nie chcemy nikogo oszukać, lecz zapewnić mu najwyższej jakości produkt, z którego będzie zadowolony. Każdą wątpliwość warto potraktować więc nie jak przeszkodę nie do pokonania, lecz wskazówkę, którą warto wdrożyć i zrobić kolejny krok do celu!

Powodzenia na eksperckim szlaku!

O autorze

Tomasz Lidzbarski

Kulturoznawca, podróżnik, przewodnik i wykładowca. Pochodzi z Kaszub, ale pomieszkiwał też z tajskimi rybakami oraz tubylcami w ekwadorskiej części Amazonii. Serce pozostawił jednak w Grecji i to właśnie mieszkańcy, kultura i język tego kraju są mu szczególnie bliskie. Głód świata i nowych doświadczeń zaspokaja także w rzeczywistości online i branży kursów internetowych, dzięki której może łączyć pracę i pasję. Aktualnie przygotowuje własne szkolenia online oraz katalog produktów cyfrowych. Kolejne przystanki swojej wirtualnej wędrówki opisuje na blogu Web To Learn.